Ja, je leest het goed (tenzij je te snel had gelezen): langzamer lezen.
Weg met het snellezen!
Steeds vaker komen er advertenties voorbij voor een cursus snellezen. Het aanbod van dit soort cursussen is gigantisch en de kosten ervan zijn niet mals. Blijkbaar voorzien ze in een behoefte en willen we tegenwoordig zo snel mogelijk zoveel mogelijk lezen.
“Verhoog je leessnelheid tot boven de duizend woorden per minuut…”
“Lees met gemak 250 boeken per jaar…”
Een schrikbarende ontwikkeling als je het mij vraagt.
Want waarom zou je er bewust voor kiezen om iets zo snel mogelijk te lezen?
Laat je niet verzwelgen
Met de opkomst van het internet is er een oneindige stroom informatie op gang gekomen, die ons kolkend en schuimend probeert te verzwelgen. We proberen deze stroom moedig te bedwingen en dat doen we door teksten zo snel mogelijk te scannen om te bepalen of iets de moeite van het lezen waard is. Waarschijnlijk heb jij dit zojuist ook bij dit artikel gedaan.
De informatiestroom maakt scannen en snellezen misschien noodzakelijk, maar het blijft toch vooral een noodzakelijk kwaad!
Sneller lezen = meer lezen = meer weten
Dat is tenminste wat de aanbieders van de cursussen je willen laten geloven. Maar is het allemaal echt zo effectief? Wat weet je over een jaar nog van de 250 boeken die je in een moordend tempo hebt doorgewerkt?
Nietzsche raadde zijn lezers al voortdurend aan langzaam te lezen en zijn teksten rustig te herkauwen. Zoals een koe tijdens het herkauwen speeksel-enzymen toevoegt aan het gras om het op die manier te kunnen verteren, zo zouden wij moeten lezen, aldus Nietzsche.
Langzaam lezen dus, zodat we onze eigen inzichten en indrukken kunnen toevoegen aan hetgeen we lezen, om zo de inhoud van de tekst te kunnen verteren.
Als je langzaam leest, krijg je de kans om rustig te verwerken wat je hebt gelezen. Daarmee wordt het boek een deel van jezelf. Je consumeert niet alleen zo snel mogelijk alle informatie, maar je voegt er zelf jouw unieke bijdrage aan toe.
Lezen is fantastisch, laten we er geen taak/wedstrijd van maken
Dus waar kies je voor: zoveel mogelijk oppervlakkige kennis, waar je niets aan hebt omdat je alleen weet dat er iets over te weten is? Of een diepgaande kennis van die paar onderwerpen die jou interesseren?
Langzaam en woord-voor-woord lezen
Echt lezen, rustig de tijd nemen om ieder woord te proeven en de beelden met je geestesoog te zien, het blijft een wonderlijk proces!
In Nieuw Zeeland is enkele jaren geleden een boekenclub opgericht, genaamd de Slow Reading Club. Mantra van deze boekenclub is: Calm Body, Curious Mind, Open Heart. Inmiddels wint het Slow Reading initiatief ook in andere landen aan populariteit.
De leden komen niet bij elkaar om boeken te bespreken, maar om een uur lang te lezen. De smartphones gaan uit en men gaat bewust langzaam, woord-voor-woord lezen in een boek naar keuze. Geen haast, geen afleiding.
Waarom langzamer lezen?
Het belangrijkste voordeel van langzamer lezen vind ikzelf het plezier dat het brengt. Hoe heerlijk is het om compleet in een verhaal te duiken! Om alles om je heen te vergeten omdat je je in een andere tijd of op een andere plek waant, of omdat je je helemaal kunt inleven in datgene wat het personage moet doorstaan.
Maar er zijn meer redenen om langzaam te lezen:
1) Het leidt tot een beter concentratievermogen
2) Het vermindert stress
3) Het heeft een positief effect op je denkvermogen
4) Je inlevingsvermogen verbetert erdoor
5) Je ontwikkelt de vaardigheid om beter te kunnen luisteren
Deze positieve effecten van langzaam lezen zijn wetenschappelijk aangetoond. Zo zou bijvoorbeeld je stressniveau al met tweederde afnemen, als je iedere dag zes minuutjes intensief een boek leest. Langzaam lezen werkt zelfs effectiever tegen stress dan een rondje wandelen of naar muziek luisteren.
Uit onderzoek blijkt verder dat intensief lezen de spanning in je spieren vermindert en je hartslag vertraagt, omdat je je op zo’n moment goed moet concentreren. Je bevindt je tijdens het rustig lezen van een boek in een andere wereld, en dat werkt uitstekend tegen stress.
Weet jij nog hoe het moet? Echt lezen?
Nu alles rondom ons sneller gaat, is het moeilijker om echt te concentreren op één ding. Ook lezen doen we over het algemeen veel vluchtiger dan vroeger.
Dus wat staat ons te doen? Af en toe de tijd nemen om langzaam te lezen en rustig ieder woord tot je door te laten dringen.
Moeilijk? Probeer dit maar eens
Omdat we gewend zijn geraakt aan het scannen van tekst op een beeldscherm, rusteloos doorklikkend naar de volgende website of snel afgeleid door een binnenkomend bericht of een pop-up, voelt het misschien wat onwennig om rustig de tijd te nemen voor wat je leest.
Wil je het toch eens proberen?
Voordat je nu verder leest, haal eerst eens twee keer diep adem. Bewust en langzaam. Voel hoe de lucht in en uit je longen gaat.
Doe het maar even…
Nee, niet stiekem verder lezen, eerst even twee keer diep en rustig ademhalen.
Ik wacht wel even.
….
En? Je keek rond hè? Tijdens het ademen landde je in het moment. Je keek niet alleen, je zag plotseling waar je je bevond. Merk je verschil? Als het goed is, kun je jezelf er nu beter toe zetten om woord voor woord te lezen wat hier staat.
In plaats van de tekst te scannen, neem je ieder woord in je op. Zodat je niet alleen langzamer leest, maar ook rustiger ademhaalt, met je volle aandacht bij de tekst bent en dus langzamer leeft. Nu lees je pas echt.
Maar om ècht langzaam te lezen, is er natuurlijk meer nodig
Dus zet die tv uit, en ja ook je smartphone, tablet terug in de kast, to do list uit je hoofd, kopje koffie of thee naast je op tafel. En pak een boek, zo’n ding van papier. Ga zitten en lees woord-voor-woord.
Gek eigenlijk dat we onszelf er bewust toe moeten zetten om iets echt te lezen. We zijn tegenwoordig continu op jacht om zo snel mogelijk zovéél mogelijk indrukken op te doen. Maar feitelijk doen we onszelf daarmee juist tekort.
Laten we massaal langzamer gaan lezen. Dan hebben we elkaar ook weer eens iets interessants te vertellen.
p.s. Benieuwd naar wat Nietzsche nog meer te zeggen heeft over langzamer lezen?
Lees deze passage uit zijn voorwoord van het boek ‘Oneigentijdse beschouwingen’ (1873-1876):
‘Dit boek is voor de rustige lezer bestemd, voor mensen die nog niet in de duizelingwekkende haast van ons voortrazende tijdperk meegesleurd zijn, die zich nog niet met idolaat plezier tussen de raderen daarvan hebben gestort, voor mensen dus, die zich nog niet tot gewoonte gemaakt hebben om de waarde van alles af te meten aan de tijd die het kost of juist oplevert.
Dat wil zeggen: voor zeer weinig mensen. Die echter hebben nog tijd, die zijn nog in staat om de vruchtbaarste en krachtigste momenten van de dag te gebruiken om over de toekomst van onze beschaving na te denken. Die mogen zelfs de overtuiging koesteren dat ze op een echt nuttige en waardige wijze de avond halen, door zich namelijk te wijden aan de meditatio generis futuri [ofwel: een stukje bezinning].
Een dergelijke mens heeft nog niet afgeleerd om na te denken terwijl hij leest, hij verstaat nog het geheim van het tussen de regels lezen, ja, hij is zo ruimhartig dat hij zelfs nog nadenkt over wat hij gelezen heeft – misschien zelfs lang nadat hij het boek uit handen gelegd heeft.
En dan niet om een recensie of zelf weer een boek te schrijven, doch zomaar, om na te denken! Lichtzinnige spilzieke geest! Jij bent mijn lezer, want jij zult genoeg rust hebben om met de auteur een lange weg op te gaan, waarvan ook hij het einde niet kan zien.’
GRATIS NIEUWSBRIEF
Ontvang elke vrijdag een stukje vertraging in je inbox, zodat je je weekend ontspannen ingaat.
Maak je leven rustiger en waardevoller door kleine en simpele stappen te zetten. De nieuwsbrief biedt je een wekelijkse herinnering aan het soort leven dat je wilt leiden, plus wat extra inspiratie.
Kies voor een leven weg van hectiek en overbelasting, met ruimte en aandacht voor wat je echt belangrijk vindt.
Iedere nieuwsbrief bevat een behapbaar stukje inspiratie om je dagen meer in balans te brengen. Meestal met praktische tips die je meteen kunt toepassen.
En het is helemaal gratis!
Dus schrijf je hieronder in. En maak je geen zorgen om je gegevens; je e-mailadres wordt alleen gebruikt voor jouw wekelijkse stukje vertraging.
Uitschrijven kan op ieder moment
Als je me beu bent, kun je je met één klik afmelden en dan ben je meteen helemaal van me af.
Dus waar wacht je nog op?
Schrijf je meteen in!
Wat een mooi stuk. Met plezier en in een vertraagd tempo gelezen . Zo herkenbaar voor mij. Onbewust scan ik ook vaak tekst vlakken. Goed om hier weer bewust van te worden. Dat ikzelf mij deze truc op heb gelegd, maar er ook niet blijer van wordt. Ik ga terug naar mij herkauw stand en Geniet. Fijn weekend!
Dank je wel Lia, fijn om je reactie te lezen! We gaan lekker herkauwen dit weekend…
Groetjes,
Yvonne
Interessant stuk. Heb je misschien wetenschappelijke onderbouwing dat langzaam lezen leidt tot beter luisteren, beter concentratievermogen etc.?
Beste Hans,
Bedankt voor je reactie op mijn blogartikel!
Meer achtergrond en een wetenschappelijke onderbouwing over de effecten van intensief lezen is onder andere gegeven door Yale University School of Public Health en door de onderzoekers van Mindlab International (universiteit van Sussex).
Je zou hier eens kunnen kijken: National Library of Medicine
En hier: Reflections on Reading